Weerterbeek
Geschiedenis
De Weerterbeek is ook een door de mens gegraven structuur uit de late middeleeuwen. Weert bloeide tijdens de middeleeuwen op als stad, en daarmee breidden ook haar lakennijverheid en verdedigingsgrachten uit. De toevoer van water daarvoor kon de groei echter niet bijbenen dus klopten de heren van Horne aan bij Bocholt. In 1296 eeuw startte men daar met het graven van een aftakking van de hoger gelegen Abeek.
Folder
Kom meer te weten over het bewogen verleden van de Weerterbeek in de gratis folder uit de reeks Grensgevallen!
De Weerterbeek in vogelvlucht
Met dit filmpje in vogelvlucht over het gebied, brengen we het verdwenen beektraject tussen Bocholt en het IJzeren Man-gebied letterlijk en figuurlijk weer in beeld! Zowel in het landschap als met behulp van animatie kan je zo het traject volgen van de beek.
Het landschap lezen lukt zo alweer een heel stuk makkelijker.
In het landschap
Enkele restanten en meerdere infopunten verraden waar de Weerterbeek liep en schetsen hoe het er vroeger uitzag. Zag jij onze infoborden al?
Verwacht in najaar 2021: picknickplek met replica historisch tegeltableau (grensovergang Weerterweg/Bocholterweg)
Verwacht in 2022: reconstructie trog
Partners
Geschiedenis
De Weerterbeek is ook een door de mens gegraven structuur uit de late middeleeuwen. Weert bloeide tijdens de middeleeuwen op als stad, en daarmee breidden ook haar lakennijverheid en verdedigingsgrachten uit. De toevoer van water daarvoor kon de groei echter niet bijbenen dus klopten de heren van Horne aan bij Bocholt. In 1296 eeuw startte men daar met het graven van een aftakking van de hoger gelegen Abeek.
Het beektraject was zo’n 13 kilometer lang en moest op weg van Bocholt naar Weert enkele moerassen en andere beken kruisen. Daarvoor werden houten ‘troggen’, een soort aquaductjes, gebouwd. De beek was als het ware een ader voor de toenmalige economie, maar ze speelde ook politiek een schaduwrol. Wie de zogenaamde kraan aan de bron kan dichtdraaien, heeft immers macht over de ander.
Verder was de Weerterbeek eeuwenlang het onderwerp van discussies en beschuldigingen van omwonende bevolking, nijverheids- en ambachtslui: over te hoge waterafname, over wie het onderhoud van de beek nu eigenlijk op zich moest nemen, welke molen onvoldoende water kreeg, enz.
De functie van de Weerterbeek is na het Ancien Régime weggevallen, waardoor ook behoud en beheer wegvielen. De contouren vervaagden stilaan en verdwenen grotendeels door de intensivering in de landbouw in de 20e eeuw. Van de bedding zijn hier en daar nog fragmenten (al dan niet watervoerend) te vinden in het landschap. Verder duiken de vele molenaars- en onderhoudsdisputen geregeld op in archiefstukken. Goed om weten: de Weerterbeek werd, afhankelijk van dorp tot dorp, ook de Bocholterbeek, de Boshoverbeek of de Weertbeek genoemd.
Foto: Gemeentearchief Weert
Folder
Kom meer te weten over het bewogen verleden van de Weerterbeek in de gratis folder uit de reeks Grensgevallen!
De folder laat je op een beknopte, laagdrempelige maar volledige manier kennismaken met de door politiek getouwtrek en burenruzies gekleurde bestaan van dit middeleeuwse kanaal.
De folder wordt volledig gratis verspreid in de bibliotheken, culturele centra en toeristische diensten van Kinrooi, Bree, Bocholt en Weert. Wil je als school of vereniging graag meerdere exemplaren? Geen probleem: geef ons een seintje en we bezorgen ze per post! Je kan de folder ook digitaal bekijken via deze download.
In het landschap
Enkele restanten en meerdere infopunten verraden waar de Weerterbeek liep en schetsen hoe het er vroeger uitzag.
Zag jij onze infoborden al? Op 7 plekken langs de voormalige beekloop vertellen de borden je meer over de rol van Weerterbeek in de onmiddellijke omgeving. Via de QR-code neemt het filmpje je mee de hoogte in om het hele traject te overvliegen.
In het douanekantoortje dat hier in 1956 werd gebouwd, metselden de burgemeesters van beide gemeenten gezamenlijk een tegeltableau in. Daarop stond symbolisch de Weerterbeek afgebeeld, samen met een tekst die de gemeentelijke banden weer aanhaalde. In het najaar van 2021 krijgt de replica van het historisch tegeltableau een mooi plekje op z’n oude locatie. Deze keer niet in het -inmiddels verdwenen- douanekantoortje, maar wel op een nieuwe picknickplek aan de grensovergang Weerterweg (BE) / Bocholterweg (NL).
Tenslotte wordt er hard gewerkt aan een reconstructie van een van de troggen, op basis van een 18e-eeuwse technische omschrijving. Wordt vervolgd!
